« POWRÓT DO LISTY KONFERENCJI

25 września 2014 r. w Warszawie, podczas ostatniego dnia targów RENEXPO Poland, wydawca kwartalnika Smart Grids Polska i portalu Smart-Grids.pl zorganizował 2. Konferencję „Inteligentna energetyka”. Tegoroczna edycja została poświęcona tematyce efektywności energetycznej. Podczas wydarzenia zaproszeni goście omówili szerzej to zagadnienie. Pokazali, jak i gdzie można szukać możliwości poprawy efektywności energetycznej.

Izabela Żylińska, Redaktor Naczelna, Smart Grids Polska

Organizacji drugiej edycji Konferencji „Inteligentna energetyka” przyświecał cel przybliżenia zarejestrowanym uczestnikom następujących kwestii:

• Co zostało zrobione w kwestii wprowadzania efektywności energetycznej w Polsce?
• Dlaczego podejmowane są tego typu działania? Gdzie szukać możliwości poprawy efektywności energetycznej?
• Jak prowadzić przedsięwzięcia na rzecz wdrażania efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach, regionach i naszych domach?

W związku z tym podzieliliśmy spotkanie na cztery części:

1. Aspekty prawno-regulacyjne i perspektywy rozwoju efektywności energetycznej.
2. Efektywność energetyczna a biznes – doświadczenia we wdrażaniu rozwiązań proefektywnościowych.
3. Smart City/Smart Regions – jak poprawić efektywność energetyczną regionów?
4. Podsumowanie

Aspekty prawno-regulacyjne i perspektywy rozwoju efektywności energetycznej

W ramach pierwszego panelu Artur Łazicki, Dyrektor Polsko-Japońskiego Centrum Efektywności Energetycznej, omówił główne założenia Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej oraz praktyczne doświadczenia i wnioski z przetargów organizowanych przez prezesa URE. Prelegent wyjaśnił zebranym, że wymieniona ustawa ma swoje podłoże w Pakiecie Klimatyczno-Energetycznym 3×20 oraz w narzuconym przez UE progu oszczędności energii w wysokości 9 proc. do 2016 r. (cel indykatywny). Ścieżka dochodzenia do osiągnięcia celu indykatywnego w zakresie oszczędności energii na poziomie 4,5 Mtoe przewidzianego na 2016 r. opisana jest w Drugim Krajowym Planie Działań dotyczącym efektywności energetycznej dla Polski z 2011 r. Dokument ten zawiera opis środków poprawy efektywności energetycznej ukierunkowanych na końcowe wykorzystanie energii oraz obliczenia dotyczące oszczędności energii uzyskanych w okresie 2008–2009 i oczekiwanych w 2016 r. Są to m.in.:

• projekty w zakresie efektywności energetycznej realizowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (oszczędność ok. 0,7 Mtoe wg szacunków NFOŚiGW),
• Fundusz Termomodernizacji i Remontów (oszczędność ok. 0,7 Mtoe wg szacunków KAPE S.A.),
• kampanie informacyjne i tzw. działania „miękkie” (oszczędność ok. 0,9 Mtoe wg szacunków Ministerstwa Gospodarki),
• system białych certyfikatów (oszczędność ok. 2,2 Mtoe wg szacunków Ministerstwa Gospodarki).

Następnie prelegent zaprezentował podstawowe zasady systemu białych certyfikatów w Polsce, do których należą: Zasada Progowa, Zasada Wykazu, Zasada Wymierności, Zasada Trwałości, Zasada Audytu, Zasada Przetargu, Zasada „ω”, Zasady Końcowe. Artur Łazicki wyjaśnił również, na których podmiotach w polskim systemie białych certyfikatów spoczywa obowiązek rozliczenia się z określonych oszczędności energii (pozyskania i umorzenia świadectw efektywności energetycznej), a także jakiego rodzaju przedsięwzięcia uważane są za energooszczędne. Duże zainteresowanie zebranych przyciągnęły slajdy przedstawiające proces uzyskania białego certyfikatu w Polsce, które zostały bardzo dokładnie omówione przez mówcę. Prezentację zakończyły informacje o najczęstszych przesłankach odrzucenia ofert przetargowych. Prelegent rozpatrzył również główne bariery ograniczające przedsiębiorstwom uczestnictwo w systemie białych certyfikatów, takie jak:

• brak wiedzy na temat systemu białych certyfikatów,
• chęć pozyskania dodatkowego finansowania na realizację inwestycji,
• brak wiedzy i doświadczenia na temat przygotowania przedsięwzięcia lub inwestycji do przetargu.

Fot. Od lewej: Arnold Rabiega (Spółdzielnia Nasza Energia), Wojciech Głowacki (Bank Handlowy w Warszawie),
Leszek Juchniewicz (Doradca Prezydenta Pracodawców RP), Bronisław Pytel (General Motors Manufacturing Poland),  Izabela Żylińska (Smart Grids Polska, Smart-Grids.pl)

Efektywność energetyczna a biznes

W drugim panelu konferencji Bronisław Pytel, Główny Energetyk gliwickiego zakładu General Motors Manufacturing Poland sp. z o.o. (poprzednio Opel Polska) zademonstrował przykłady zastosowania efektywności energetycznej w praktyce w ramach prezentacji ” Zarządzanie energią i środowiskiem w GMMP Gliwice” . Mówca postawił sobie za cel odpowiedzenie na pytanie: czy możliwa jest poprawa efektywności energetycznej przedsiębiorstwa zgodna z założeniami Polityki Energetycznej poprzez wykorzystanie instrumentów zrównoważonego rozwoju?

Bronisław Pytel w swoim wystąpieniu zauważył, że wiele firm traktuje energię jako koszt stały. Taki sposób myślenia jest błędny, ponieważ oszczędzanie energii jest aktualnie jedną z najprostszych dróg redukcji kosztów oraz poprawy wizerunku firmy. Przykładowo: obniżenie energochłonności i zużycia energii w zakładzie o 20 proc. przekłada się na wzrost sprzedaży o 5 proc.

Co należy zrobić aby uzyskać taki efekt? Przede wszystkim wprowadzić w firmie zarządzanie energią, najlepiej w oparciu o system ISO 50001. Norma ta angażuje wszystkich pracowników do włączenia się w działania proefektywnościowe i dostarcza ramy do ciągłej poprawy wydajności energetycznej obiektów w całej organizacji. Powstaje jednak pytanie: jakie przedsięwzięcia najpierw wykonać, a jakie można zostawić na sam koniec? Plan redukcji zużycia energii zakłada wprowadzanie kolejnych kroków, od działań bezinwestycyjnych (np. szkolenia, treningi dla pracowników) lub niskonakładowych, poprzez działania o krótkim czasie zwrotu (poniżej jednego rok u) do tych wymagających zaangażowania kapitałowego (o czasie zwrotu powyżej jednego roku). Wprowadzanie efektywnych zasad zarządzania energią w GMMP, przy zwiększeniu produkcji o 66 proc. spowodowało obniżenie całkowitego rocznego zużycia energii o 5 proc. Wdrażane w zakładzie programy poprawy wydajności energii elektrycznej, gazu i ciepła pozostawały konsekwentnie w ciągu ostatniego dziesięciolecia tanim zasobem energii, co pokazuje, że efektywność można traktować jako niezawodne, długoterminowe źródło.

W dalszej części prezentacji Pan Bronisław Pytel przedstawił działania, które oprócz regularnych auditów, zostały przeprowadzone w fabryce w celu poprawy jej efektywności. Były to m.in.:

• optymalizacja systemu sprężonego powietrza,
• zwiększenie efektywności układów pompowych,
• optymalizacja systemu oświetleniowego,
• optymalizacja systemów wentylacji,
• optymalizacja systemów grzewczych,
• wdrażanie bardziej energoefektywnych procesów technologicznych,
• odzysk ciepła technologicznego.

W podsumowaniu wystąpienia prelegent zaznaczył, że efektywność energetyczna jest najtańszym sposobem zapewnienia Polsce energii elektrycznej, ponieważ jej koszty są od dwóch do trzech razy mniejsze od nakładów na tradycyjne źródła zasilania.

– Najtańsza energia to taka, której nie trzeba produkować – powiedział Bronisław Pytel. – Traktując wydajność energetyczną jako medium i porównując ją z innymi źródłami energii dostarczanymi odbiorcom, zarówno pod względem ceny, jak i obciążenia środowiska (licząc np. ślad węglowy) widzimy, że jest ona najlepszym wyborem.

Jak poprawić efektywność energetyczną regionów?

Z pytaniem tym zmierzyli się w swoich wystąpieniach: Arnold Rabiega ( Pełnomocnik Zarządu Spółdzielni „Nasza Energia”), Paweł Bosek (Inspektor z Biura Zarządzania Energią Urzędu Miejskiego Bielsko-Biała) oraz Wojciech Głowacki (Starszy Doradca ds. Funduszy UE z Banku Handlowego w Warszawie S.A.).

Arnold Rabiega, przedstawiciel Spółdzielni „Nasza Energia” (SNE) , wyjaśnił zebranym, jaki cel przyświecał założeniu spółdzielni i jakie postawiono przed nią zadania. Misją projektu okazały się przede wszystkim:

• Produkcja energii dla lokalnych odbiorców, z pominięciem dystrybucji.
• Wykorzystanie potencjału polskiej biomasy.
• Obalenie mitu drogiej energii z OZE.
• Obniżenie cen energii o kilkadziesiąt procent.
• Budowanie trwałego dobrobytu na obszarach wiejskich.
• Stymulacja rolnictwa.
• Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego regionu i kraju.

W dalszej części prezentacji Arnold Rabiega przedstawił podmioty założycielskie SNE, ogólny schemat planowanych mikrosystemów lokalnego zasilania (LPS – Local Power System) i jego cechy. Wyjaśnił także, dlaczego wybrano formę spółdzielni i kim są jej członkowie. Niezwykle interesującymi okazują się korzyści, jakie realizacja przyniesie podmiotom zrzeszonym, regionowi, rolnictwu, a także schemat prezentujący strukturę przychodów SNE. Prelekcję zakończyło przedstawienie planów na przyszłość związanych z działalnością spółdzielni, w tym projektów mających na celu wdrażanie kolejnych systemów lokalnego zasilania w Polsce i za granicą.

Kolejny prelegent trzeciego panelu 2. Konferencji „Inteligentna energetyka” – Paweł Bosek reprezentujący Miasto Bielsko-Biała – opisał przedsięwzięcia zrealizowane w celu podniesienia efektywności energetycznej miasta. Zaprezentowano przede wszystkim „P lan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, uchwalony w październiku 2006 r. przez Radę Miejską”. Uznano w nim za niezbędne wybudowanie nowego źródła ciepła zapewniającego bezpieczeństwo dostaw ciepła i efektywność energetyczną. Po dwuletnich negocjacjach z PKE podpisano umowę pomiędzy Prezydentem Miasta, PKE i P.K. Therma, na podstawie której bielska elektrociepłownia przejdzie kompletną modernizację, ograniczającą w znacznym stopniu emisję CO2 i zwiększającą sprawność energetyczną z 62 proc. do 87 proc. W 2013 r. PKE zakończyło budowę bloku ciepłowniczego na terenie Zespołu Elektrociepłowni Bielsko-Biała. Nowe przedsięwzięcie energetyczne produkuje o 6,5 proc. więcej ciepła oraz o 26 proc. więcej energii elektrycznej niż stara elektrociepłownia. P.K. Therma realizuje na bieżąco program przebudowy miejskiej sieci ciepłowniczej, polegający na: likwidacji rurociągów parowych, wymianie starych rurociągów wodnych na sieci preizolowane, obniżaniu parametrów przesyłowych i modernizacji węzłów cieplnych. Zaowocował on już znacznym zmniejszeniem strat ciepła.

W 2009 r. Miasto Bielsko-Biała przystąpiło do realizacji „Porozumienia między burmistrzami”. Następnie Rada Miejska uchwaliła Plan Działań na Rzecz Zrównoważonej Energii, w ramach którego przeanalizowano emisję gazów cieplarnianych, z takich sektorów jak: mieszkalnictwo, przemysł i transport w latach 1990 oraz 2008. W efekcie sporządzono prognozę emisji na rok 2020, zaprojektowano działania na rzecz redukcji emisji, których realizacja w ciągu kilkunastu najbliższych lat przyniesie miastu i jego mieszkańcom konkretne oszczędności rzędu 60 mln zł rocznie. Bielsko-Biała wzięła również udział w projekcie ENGAGE, którego inicjatorem było europejskie stowarzyszenie gmin Energy Cities. Plan ten miał na celu budowanie świadomości ekologicznej i był skierowany do trzech zasadniczych grup docelowych: pracowników samorządu, organizacji lokalnych oraz mieszkańców miasta.

O tym, jak można finansować przedsięwzięcia z zakresu poprawy efektywności energetycznej, opowiedział Wojciech Głowacki z Banku Handlowego w Warszawie S.A. (BHW). Jedną z takich propozycji jest Program Efektywności Energetycznej Citi Handlowy, który realizowany jest we współpracy z bankiem KfW oraz Bankiem Rozwoju Rady Europy (Council of Europe Development Bank, CEB). Jak wyjaśnił prelegent, rozwiązanie skierowane jest do jednostek samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorstw sektora MŚP, planujących przedsięwzięcia na rzecz wzrostu efektywności energetycznej. Program finansuje inwestycje kredytem do 100 proc. kosztów kwalifikowanych projektu, z czego 10 proc. można odzyskać w formie dotacji (tzw. „premia energetyczna”) po osiągnięciu zakładanego efektu ekologicznego. Projekt cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem ze strony firm – klientów BHW, szczególnie wobec wyczerpania środków pomocowych z perspektywy finansowej 2007-2013 oraz w okresie oczekiwania na środki perspektywy 2014-2020.

Na koniec pierwszego półrocza bieżącego roku udzielonych było ponad 100 kredytów z dofinansowaniem. Skumulowany efekt ekologiczny dla przedsięwzięć finansowanych z Programu, to (zgodnie z wynikami wstępnych auditów energetycznych):

• redukcja emisji ekwiwalentu CO 2 w wysokości 31 702 Mg,
• roczna oszczędność energii równa 26 340 MWh.

Podsumowanie

Moderatorem czwartego panelu Konferencji „Inteligenta energetyka” został Leszek Juchniewicz, Prezes URE w latach 1997–2007, Doradca Prezydenta Pracodawców RP. W Podsumowaniu udział wzięli: Arnold Rabiega ze Spółdzielni „Nasza Energia”, Wojciech Głowacki z Banku Handlowego w Warszawie oraz Bronisław Pytel z General Motors Manufacturing Poland.

– Konferencja zatytułowana „Efektywność energetyczna – jak i gdzie szukać możliwości jej poprawy” dotknęła zaledwie kliku przykładów, a przecież liczba projektów związanych z efektywnością jest olbrzymia, właściwie nieograniczona – tymi słowami Leszek Juchniewicz rozpoczął ostatnią część wydarzenia i dodał: – Tematy podnoszone w trakcie spotkania warte są upowszechniania i refleksji, ponieważ jest to nasza przyszłość. O efektywności można mówić na różne sposoby, np. poszanowanie energii, ochrona klimatu, oszczędność energii, jednak jest ona zawsze rozumiana jako relacja nakładów do efektów.

Po wystąpieniu moderatora, obecni prelegenci podsumowali wspólnie swoje prezentacje i odpowiedzieli na pytania zgromadzonych słuchaczy.

Już tradycyjnie wśród uczestników obecnych na sali, którzy podczas procesu rejestracji zostawili swoje wizytówki, rozlosowaliśmy nagrody od naszego wydawnictwa: tablet oraz trzy prenumeraty kwartalnika Smart Grids Polska na 2015 r. Serdecznie gratulujemy zwycięzcom!

W trakcie tegorocznej edycji konferencji wielokrotnie wywiązywały się ciekawe i absorbujące dyskusje między jej uczestnikami. Ze strony słuchaczy widoczna była chęć pozyskania jak najszerszych i dokładnych informacji związanych z tematyką efektywności energetycznej. Przemawiający natomiast z dużą dokładnością starali się wyjaśnić zebranym wszelkie wątpliwości i odpowiedzieć na wszystkie pytania – zarówno te techniczne, jak i związane z obszarem regulacyjnym. Jest to dobry znak na przyszłość – uczestnicy rynku chcą się dzielić swoją specjalistyczną wiedzą, a także uzupełniać ją, nie tylko czytując wydawnictwa branżowe, takie jak kwartalnik Smart Grids Polska i portal Smart-Grids.pl, ale także będąc czynnymi uczestnikami tego typu wydarzeń jak 2. Konferencja „Inteligenta energetyka”.

W 2. Konferencji „Inteligentna energetyka” wzięło około 40 słuchaczy.